W bieżącym wpisie zajmiemy się statystyką dotyczącą sprawozdań finansowych składanych przez partie polityczne za lata XXI wieku. W poniższej tabeli mamy liczbę partii zobligowanych do złożenia sprawozdania w danym roku (tzn. przed końcem danego roku zarejestrowanej - ujęte są więc tu także partie, które zostały wykreślone z ewidencji przed upływem terminu na złożenie sprawozdania, a po upływie danego roku). W dwóch kolejnych kolumnach znajduje się liczba partii, które na podstawie ustawy o partiach politycznych powinny być wyrejestrowane - czy to ze względu na niezłożenie sprawozdań, czy to na złożenie ich po wymaganym terminie (który upływa wraz z końcem marca następnego roku po tym, za który się składa sprawozdanie). Zdarza się, że sprawozdania składają partie wykreślone wcześniej (a zatem nie objęte takim obowiązkiem), jednak nie zostały one ujęte w statystyce.
Rok
Partie zobligowane
do złożenia sprawozdania
Partie, które
nie złożyły sprawozdań
Partie, które złożyły
sprawozdania po wymaganym terminie
2001
87
37
3
2002
73
11
7
2003
87
29
1
2004
91
16
2
2005
88
14
5
2006
82
11
1
2007
83
8
0
2008
81
5
0
2009
81
7
0
2010
79
4
1
2011
81
7
1
2012
83
11
0
2013
77
7
1
2014
73
4
0
2015
86
14
3
2016
86
14
0
Najwięcej zatem partii zobowiązanych było do złożenia sprawozdań za 2004 rok, a najmniej za 2002 i 2014. Najwięcej z nich obowiązku tego nie dopełniło za 2001 rok, a najmniej za 2010 i 2014. Ostatnio coraz rzadziej zdarza się składanie sprawozdań po terminie, natomiast najwięcej razy takie przypadki miały miejsce w wypadku sprawozdań za rok 2002. Generalnie rzecz biorąc, partie stawały się z biegiem czasu coraz bardziej zdyscyplinowane, jednak ostatnio nastąpiło lekkie "rozluźnienie".
Kolejna statystyka dotyczy sprawozdań odrzuconych przez Państwową Komisję Wyborczą, bądź przyjętych przez nią ze wskazaniem uchybień.
Rok
Partie zobligowane
do złożenia sprawozdania
Partie, których sprawozdania
zostały odrzucone
Partie, których sprawozdania
zostały przyjęte z zastrzeżeniami
2001
87
b.d.
b.d.
2002
73
14
13
2003
87
12
5
2004
91
b.d.
b.d.
2005
88
17
12
2006
82
8
12
2007
83
9
13
2008
81
5
15
2009
81
9
35
2010
79
16
29
2011
81
10
29
2012
83
5
34
2013
77
11
37
2014
73
7
19
2015
86
19
20
Za tego rodzaju niedociągnięcia partiom nie grożą takie konsekwencje jak wykreślenie z ewidencji, toteż są one dość powszechnym zjawiskiem.
Po raz kolejny z rzędu wpis dotyczy podsumowania miesięcznego, jednak wkrótce pojawi się wpis statystyczny. Tymczasem jednak pora podsumować maj, w którym jednak żadne szczególne fale na akwenie politycznym nie występowały.
Partią miesiąca tym razem zostaje:
Nowoczesna
Można różnie oceniać widoczne zaakcentowanie lewicowości obyczajowej (które osobiście mi się bynajmniej nie podoba), wręcz skręt w lewo, jednak partia potrafiła nieco dźwignąć się ze spadków sondażowych, które w poprzednich miesiącach były niemiłosierne. Partia zrobiła porządną konwencję, na której gościli przedstawiciele innych ugrupowań. Wybrzmiały jej postulaty programowe (na szczęście także gospodarcze, antypopulistyczne), wyróżniające ją spośród innych stronnictw (także konsekwencją).
Antypartią miesiąca została:
Platforma Obywatelska
Pierwszy raz w tym roku nie otrzymała zatem nagrody partii miesiąca. Jej wzrosty sondażowe zostały przyhamowane lekkim, acz widocznym spadkiem. Nie wziął się on zapewne z niczego, a pewnie z niejasności co do poglądów partii w pewnych kwestiach - powstało wrażenie zakiwania/kręcenia.
Podsumowanie zmian:
Z Sejmu na stanowisko sekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta przeszedł Krzysztof Łapiński z PiS (po rezygnacji Marka Magierowskiego ze stanowiska dyrektora biura prasowego KPRP). Mandat poselski w jego miejsce objęła Marta Kubiak. Na funkcji rzecznika Nowoczesnej Paulina Hennig-Kloska zastąpiła Katarzynę Lubnauer.
Pora w końcu podsumować kolejny miesiąc, czyli kwiecień.
Partią miesiąca zostaje oczywiście:
Platforma Obywatelska
Są sondaże, w których już lekko spada po "efekcie Tuska", ale pojawiły się też sondaże - pierwsze od prawie dwóch lat (a biorąc pod uwagę datę bieżącego wpisu - dokładnie dwóch lat, bo mamy dziś rocznicę pierwszej tury wyborów prezydenckich sensacyjnie wygranej przez Andrzeja Dudę, która była punktem zwrotnym, po którym PO po poprzednim "efekcie Tuska" utraciła już na trwałe prowadzenie) - w których PO znajduje się na prowadzeniu (przez ten czas pojawiły się nawet sondaże, w których prowadziły ugrupowania Kukiza i Petru, ale PO chyba nie). Platforma symbolicznie przypieczętowała też hegemonię na opozycji, przejmując czworo posłów Nowoczesnej.
Antypartia miesiąca to:
Nowoczesna
Utrata czwórki posłów na rzecz PO, która miała być zużyta, i balansowanie w sondażach na granicy progu wyborczego - tyle zostało z rozpędzonej siły, która kilkanaście miesięcy temu walczyła o prowadzenie z PiS w sondażach. Doszło nawet do tego, że ze względów wizerunkowych lider partii, na którym ona cała się opiera i którego ma w pełnej nazwie, ustąpił z funkcji szefa klubu poselskiego...
Podsumowanie zmian:
Posłowie Joanna Augustynowska, Grzegorz Furgo, Marta Golbik i Michał Stasiński przeszli z Nowoczesnej do klubu PO. Na funkcji szefa klubu Nowoczesnej Katarzyna Lubnauer zastąpiła Ryszarda Petru. Można też dodać, że posłanka klubu Kukiz'15 Elżbieta Borowska w wyniku ślubu zmieniła nazwisko na Zielińska. Henryk Łazarski został skarbnikiem UED (już wcześniej był p.o., zastępując Grzegorza Dubaniewicza, który przestał być skarbnikiem prawdopodobnie na przełomie stycznia i lutego). Z Wolności odszedł jej wiceprezes Przemysław Wipler. Partia poszerzyła też pełną nazwę o człon (podobnie jak niegdyś PJKM, stojący w sprzeczności z gramatyką) "Janusza Korwin-Mikke" i zmieniła skrót z "KORWiN" na "Wolność".
W uzupełnieniu do podsumowania marcowego dodajmy, że wykreślono na pewno wówczas istniejące od lat 90. partie PFONiST i PRU, a poza tym PER RP oraz Elektorat, a także działającą jedynie w 2015 roku SPP.
Wychodzi, że kolejny z rzędu wpis to podsumowanie miesiąca, no ale trudno. Przynajmniej w tym punkcie mogę zapewnić regularność - acz prędzej czy później seria zostanie przerwana jakimś innym wpisem. Jeśli chodzi o marzec, wybór nagród miesiąca był wyjątkowo oczywisty.
Partią miesiąca została ponownie:
Platforma Obywatelska
Wydawało się, jeszcze nie tak dawno, że Nowoczesna jest na najlepszej drodze do zastąpienia Platformy jako głównej siły antypisowskiej. Jednak liczne wpadki wizerunkowe i dość wąska programowo formuła liberalna sprawiły, że to PO, pomimo wyjątkowego "oklepania", zdyskontowała fakt koszmarnej polityki PiS-u i - dość sensacyjnie - już po kilkunastu miesiącach od przejęcia przezeń władzę, a pomimo sprawowania jej przez poprzednie 8 lat i mocnej konkurencji ze strony .N, w praktycznie wszystkich sondażach prawie dogoniła PiS, a partię Ryszarda Petru pozostawiła w tyle niemiłosiernie. Zapewne mamy do czynienia z "efektem Tuska" i sondaże niedługo mogą trochę spaść, jednak ujawnił się duży potencjał łatwego pokonania PiS-u w wyborach w przyszłości.
Antypartia miesiąca to naturalnie:
Prawo i Sprawiedliwość
W marcu zawiniło przede wszystkim totalną błazenadą związaną ze szczytem Rady Europejskiej, ale oczywiście i innymi rzeczami (choćby w kontekście MON). A co w związku z tym stało się z sondażami tej partii - opisałem powyżej w kontekście PO.
Podsumowanie zmian:
Eurodeputowany Jacek Saryusz-Wolski został wykluczony z PO (przestał być także członkiem frakcji EPP). Mirosław Pampuch został nowym skarbnikiem Nowoczesnej (dotychczas p.o. skarbnika był Adam Szłapka). Na stanowisku szefa rady krajowej UP Marek Pol został zastąpiony przez Elżbietę Zakrzewską. Przestała obowiązywać numeracja wiceprzewodniczących Samoobrony. Funkcję tę przestali pełnić Zofia Grabczan (II) i Andrzej Szymański (III), a zastąpili ich (a także I do 2015 Mateusza Piskorskiego, który założył Zmianę) Ewa Bergman, Andrzej Chmielewski i Andrzej Urbaniak. Na funkcji sekretarza Jan Perkowski zastąpił Krzysztofa Prokopczyka, a na funkcji skarbnika Janusz Bryczkowski Andrzeja Rusińskiego. Zmarł szef rady politycznej LPR Zenon Mroczkowski.
Warto wspomnieć, że pojawiły się informacje o licznych partiach, które w styczniu zostały wykreślone z ewidencji (o której to możliwości pisałem tutaj). Wyrejestrowano już na pewno PPP, Partię Regionów, JN (na pewno nadal działającą), Republikanów RP, Moją Polskę, Obywatelską RP, FPB oraz Legion Patriotów. W styczniu także niespodziewanie przerejestrowano Tak dla Polski na Ligę Narodową (dawny RLN, wykreślony w 2014).
Pora podsumować krótko kolejny miesiąc, czyli luty.
Jeśli chodzi o nagrodę miesiąca, nie bardzo było jakiej partii jej przyznać, ale ponieważ trzeba, to otrzymuje ją ponownie:
Platforma Obywatelska
Nie wytraciła wypracowanej w styczniu przewagi nad Nowoczesną, umacniając się na pozycji lidera opozycji. Sondaże raczej nawet jej jeszcze bardziej urosły niż spadły. Poza tym praktycznie dogadano już reelekcję jej honorowego przewodniczącego (więc raczej jednak członka...) Donalda Tuska na stanowisko szefa Rady Europejskiej. W dodatku jedyna europejska siła chcąca wystąpić przeciw niej, czyli Prawo i Sprawiedliwość, jedynego alternatywnego kandydata znalazła... też w szeregach PO.
A antypartią miesiąca zostaje właśnie:
Prawo i Sprawiedliwość
Pośmiewisko związane z walką z kandydaturą Donalda Tuska, wywołanie oburzenia na szeroką skalę poprzez wycinkę drzew na szeroką skalę, wojenka z władzą sądowniczą... I sondaże spadają (można zaryzykować generalną tezę o spadku o 3 pkt proc. w lutym).
Podsumowanie zmian:
Mandat poselski po zmarłym Rafale Wójcikowskim objęła Małgorzata Janowska. Nie przystąpiła do "macierzystego" klubu Kukiz'15, lecz gdy odeszły z niego Magdalena Błeńska i Anna Siarkowska, wraz z nimi utworzyła koło Republikanie (czyli koło stowarzyszenia "Republikanie"). Przewodniczącą koła została Siarkowska. Warto nadmienić, że jednocześnie z Wolności (w której był szefem na Pomorzu) odszedł szef "Republikanów" Karol Rabenda, w związku z czym stowarzyszenie wyrąbało sobie samodzielne miejsce na scenie politycznej kosztem ugrupowań Pawła Kukiza i Janusza Korwin-Mikkego. Oprócz tego warto nadmienić, że poseł Arkadiusz Mularczyk został po ponad 3-miesięcznym oczekiwaniu (odszedłszy z Solidarnej Polski, szefem klubu której był w poprzedniej kadencji) przyjęty do PiS - choć od listopada i tak już innej partii nie reprezentował. Na funkcji sekretarza Partii Zieloni Elżbieta Hołoweńko została zastąpiona przez Marcina Krawczyka.
Spośród głównych sił opozycyjnych najmniej poobijała się przez ostatnie tygodnie, co poskutkowało pewnymi wzrostami sondażowymi i lepszą pozycją w opozycji.
Antypartią miesiąca zostaje:
Nowoczesna
Sprawa portugalska była największą wtopą w historii tego ugrupowania (nie to, co takie głupstwa, jak lapsusy językowe). Nowoczesna zakiwała się także w kwestii kryzysu sejmowego. I notowania wyraźnie spadły.
Podsumowanie zmian:
Z PiS odszedł eurodeputowany Kazimierz Michał Ujazdowski, a z tego świata poseł klubu Kukiz'15 Rafał Wójcikowski. Na funkcji prezesa KNP Michał Marusik został zastąpiony przez Stanisława Żółtka (ostatnio II wiceprezesa partii). Na funkcji rzecznika Nowoczesnej (o ile to na tyle istotna zmiana) Pawła Rabieja zastąpiła Katarzyna Lubnauer. W zarządzie krajowej (kolektywnym szefie) Partii Razem Alicję Czubek zastąpiła Julia Zimmermann. Zmarł sekretarz krajowego komitetu wykonawczego KPP Marian Indelak.
Pora podsumować ostatni miesiąc 2016 roku, czyli grudzień, gorący politycznie.
Partią miesiąca zostaje:
Polskie Stronnictwo Ludowe
Za najbardziej wyważoną postawę w obliczu kryzysu sejmowego i szczerą, konstruktywną propozycję jego rozwiązania. Stanęło po stronie sprawiedliwości po wykluczeniu z obrad posła Michała Szczerby, jednak nie posunęło się do spędzania świąt na sali sejmowej, ani do różnych głupotek. I sondażowo raczej na plus, choć pod tym względem w grudniu najbardziej zyskała Nowoczesna.
Antypartia miesiąca to:
Prawo i Sprawiedliwość
Za dyktat, karygodne taranowanie procedur i niebywałą arogancję w kontekście kryzysu sejmowego, ale także skrajnie kontrowersyjnych propozycji uregulowania pracy dziennikarzy na terenie parlamentu. Niektórzy politycy związani z tą partią już publicznie przestali wytrzymywać bezkrytyczne podejście.
W roku 2016 najwięcej razy (4) nagrodę partii miesiąca otrzymała Nowoczesna, 3 razy PSL, a po jednym razie Platforma Obywatelska, Biało-Czerwoni, Partia Razem, Unia Pracy i Unia Europejskich Demokratów (ani razu nagroda nie trafiła więc do rządzącego Prawa i Sprawiedliwości, ani też do żadnej innej partii prawicowej - jeśli za taką nie uznawać PO). Raz przyznano nagrodę dodatkową (wicepartii miesiąca), która trafiła do PO. Antypartią miesiąca aż 5 razy zostało PiS, 3 razy PO, 2 razy Solidarna Polska, a po jednym razie Ruch Narodowy i Nowoczesna.
Podsumowanie zmian:
W parlamencie koło poselskie ED formalnie przemianowało się na koło UED (za to stowarzyszenie ED zostało zarejestrowane). Poseł PiS Arkadiusz Mularczyk, jak się okazało, już w listopadzie wystąpił z Solidarnej Polski - choć do PiS go jeszcze nie przyjęto (skoro nic o tym nie wiadomo; no ale i tak reprezentuje już tylko tę partię). Nastąpiły zmiany we władzach UP. Jeśli chodzi o najważniejsze, to na stanowisku przewodniczącego Marka Poniatowskiego zastąpił Józef Orkisz (pozostali bez zmian), a funkcję sekretarza międzynarodowego przestał pełnić Bogdan Golik (były eurodeputowany w ogóle zniknął z władz). Doszło też do paru zmian we władzach PSL, ale nie dotknęły one najważniejszych funkcji (najistotniejsze nastąpiły wśród wiceprzewodniczących Rady Naczelnej i szeregowych członków NKW).
Przystąpmy do rankingu polskich partii politycznych za 2016 rok – już trzeciego tego typu. Czyli próby sklasyfikowania wszystkich polskich partii pod względem ich aktualnej siły. Ułomnie, no ale trudno. Przywołajmy przy tym rankingi z roku 2014 i 2015, gdzie bardziej szczegółowo opisano sytuację tych partii i na bazie których w sporej mierze tegoroczny ranking powstał.
1. (BZ) Prawo i Sprawiedliwość
Jak w 2015. Na razie nic się nie zmienia, ale to kwestia czasu. Partia robi wyjątkowo dużo, aby był on jak najkrótszy.
2. (BZ) Platforma Obywatelska
Jak w 2015.
3. (BZ) Nowoczesna
Sondaże nie tak dobre, jak rok temu, ale nadal generalnie lepsze niż PO. Struktury coraz bardziej rozwinięte i nawet posłów przybywa.
4. (BZ) Polskie Stronnictwo Ludowe
Bez zmian przez ten rok.
5. (BZ) Polska Razem
Też bez specjalnych zmian.
6. (BZ) Solidarna Polska
Podobnie – trochę plusów, trochę minusów, ale generalnie podobnie.
7. (BZ) Sojusz Lewicy Demokratycznej
Odejścia są, ale nie masowe i nie wśród liderów. Sondażowo stabilnie.
8. (+1) Wolność
Do niedawna KORWiN (formalny skrót taki pozostaje). Poza nazwą właściwie bez zmian.
9. (+2) Partia Razem
Nie skończyło się na wyskoku wyborczym. Struktury rozbudowane, sondaże i media nie zapomniały, szeroka działalność uliczna.
10. (N/+10) Unia Europejskich Demokratów
Powstała z przekształcenia Partii Demokratycznej, formalnie poprzez jej przemianowanie. Koło poselskie złożone ze znanych exPOwców, kluby im. T. Mazowieckiego, młodzieżówka i istotna rola w KOD-zie to niewątpliwe plusy, choć struktury pewnie średnie i PR nienajlepszy.
11. (-1) Prawica Rzeczypospolitej
Większe odcięcie się od PiS-u i zwiększona widoczność z jednej strony, ale z drugiej strony chyba więcej ubytków niż przybytków mimo teoretycznie korzystnej sytuacji.
12. (BZ) Kongres Nowej Prawicy
W zasadzie bez zmian.
13. (BZ) Unia Pracy
Też bez większych zmian, stabilnie.
14. (-6) Ruch Narodowy
Miał 5 posłów i 5 zaprzyjaźnionych, a został tylko 1. Musiało się to też dobrze odbić na strukturach. Choć pokrzyczeć i zrobić kongres ze znanymi osobami w stanie jeszcze są.
15. (N) Wolni i Solidarni
Ma ważną rzecz, czyli koło poselskie i to na czele z powszechnie znanym i szanowanym politykiem. Ale jest w nim też posłanka, która zasłynęła z przestępstwa, a poza kołem o strukturach praktycznie nie wiadomo (poza informacją, że owa posłanka jeszcze nie jest w tej partii najbardziej kontrowersyjna). Rozmachu w działaniu nie widać.
16. (-1) Partia Zieloni
Bez specjalnych zmian. Cały czas widać ich aktywność.
17. (+1) Stronnictwo Demokratyczne
Struktury zapewne cały czas solidne, ambicje mniejsze, ale działalność widoczna (i ogólnopolska, np. przy KOD-zie, i lokalnie).
18. (-4) Twój Ruch
Jedno z przewodniczących aktywne jedynie na twitterze, drugie obecne mocno w przestrzeni publicznej, ale nie posługujące się szyldem partyjnym (lecz Inicjatywy Polskiej). Działalność partii wydaje się być niewielka. Nawet nie przystąpiła formalnie do kodowskiej koalicji WRD (jeśli po to, by jej nie obciążać, to też nie świadczy to dobrze o potencjale partii).
19. (-2) Biało-Czerwoni
Aktywność mocno spadła, zwłaszcza internetowa. Nie wiadomo, jak ze strukturami, ale jakkolwiek członkowie tej partii są mocno aktywni (np. w Inicjatywie Polskiej), to raczej nie pod szyldem partyjnym. Choć jakąś tam działalność jako BC ugrupowanie oczywiście prowadzi (chociażby w WRD czy w sojuszu z UP). Mają senatora, ale specjalnie się nim nie "posługują" (podobnie jak domniemanie trzema radnymi sejmików).
20. (-1) Samoobrona
Działalność cały czas prowadzona konkretnie, nawet chyba byli posłowie wracają.
21. (BZ) Unia Polityki Realnej
Cały czas mają posła (choć też nie bardzo występującego pod szyldem partyjnym), niektórzy inni posłowie chyba też współpracują. No i strona w necie odbudowana, ale struktury szczuplutkie.
22. (+1) Narodowe Odrodzenie Polski
Chyba bez zmian, cały czas widoczna działalność.
23. (+1) Liga Polskich Rodzin
Też bez specjalnych zmian, działalność widoczna.
24. (-2) Polska Partia Pracy
Tu z kolei działalności prawie nie widać. Kto wie, czy jeszcze chcą istnieć. Ale struktury mieli mocne i nic nie wiadomo, żeby specjalnie odpływały.
25. (BZ) Ruch Sprawiedliwości Społecznej
Medialny lider, działalność na pewno jest, ale nie wiem, czy bardziej się nie zwijają niż rozwijają.
26. (+7) Jedność Narodu
Widoczna aktywność, parę znanych osób, rozwijają się.
27. (-11) Demokracja Bezpośrednia
Rejestrowała listy do 2015 (więc wysoko – mogą mieć nadal pewien potencjał w tym kierunku), ale członków kilkudziesięciu i nie wiadomo, czy ich największą aktywnością nie są wpisy Pawła Tanajny na facebooku. Strona dawno nie działa, a elektorat "referendalny" i tak jest w całości u Pawła Kukiza.
28. (-2) Socjaldemokracja Polska
Jednak nie mają senatora, choć identyfikują się nadal z Markiem Borowskim. Wiadomo to ze strony, która została odnowiona. Przystąpili oficjalnie do WRD, jakaś aktywność widoczna. Choć z wystawieniem jakichśtam list mieliby problemy.
29. (-2) Polska Partia Socjalistyczna
Też odnowiona strona, też aktywność widoczna, też struktury niewielkie.
30. (-2) Krajowa Partia Emerytów i Rencistów
Nic się specjalnego nie działo.
31. (-2) Stronnictwo „Piast”
Bez zmian chyba.
32. (-2) Inicjatywa Feministyczna
Czyli (nie)dawna Partia Kobiet. Wzięli (wzięły) się trochę za siebie przynajmniej, ale o efektach nic nie wiadomo.
33. (-2) Polska Patriotyczna
Nic się chyba tam nie dzieje specjalnego
34. (-2) Liga Obrony Suwerenności
Aktywność jakaś jest.
35. (+1) Wolność i Równość
Też widoczna ciągła aktywność, do WRD przystąpili.
36. (-2) Ruch Katolicko-Narodowy
Senator jest, aktywności partii nie widać.
37. (BZ) Stronnictwo Ludowe „Ojcowizna” RP
Nic się nie zmieniło chyba.
38. (+2) Polska Lewica
Widać stałą aktywność, bez większych zmian.
39. (-4) Związek Słowiański
Zdarza się im się gdzieś pokazywać z transparentami z nazwą partii, ale chyba dużej aktywności tam nie ma.
40. (N) Republikanie RP
Zarejestrowani jeszcze w zeszłym roku, ale tuż przed Sylwestrem, toteż nie znaleźli się w rankingu, gdyż nie było o tym wiadomo. Jakieś tam ambicje widać.
41. (-2) Polska Partia Piratów
Coś tam robią, ale niewiele się raczej tam dzieje.
42. (-1) Partia Regionów
Nie wiadomo, czy jeszcze działają, no ale jakieś tam struktury pewnie zostały.
43. (+2) Ruch Odrodzenia Gospodarczego im. Edwarda Gierka
Cały czas przejawia aktywność.
44. (-6) Partia Libertariańska
Aktywność jest, jednak podobno doszło tam do takiego odpływu działaczy, że występuje w niej tylko ok. 20 członków płacących składki.
45. (-3) Stronnictwo Pracy
Nie było widać aktywności.
46. (-3) Polskie Stronnictwo Demokratyczne
Nie widać specjalnej aktywności, strona znowu nie działa.
47. (-4) Chrześcijańska Demokracja III Rzeczypospolitej Polskiej
Chyba nic nie wyszło z tej reaktywacji działalności.
48. (-2) Samoobrona Odrodzenie
Mizernie coś z aktywnością.
49. (+1) Normalny Kraj / Partia Wolności
Widać jakiś rozwój obu partii.
50. (-1) Piast – Jedność Myśli Europejskich Narodów
Trochę aktywni, ale rozwoju raczej nie widać, struktury pewnie też bardzo skromne.
51. (N) Frankowicze Przeciw Bezprawiu
Trudno ocenić siłę, ale widać, że działają.
52. (-1) Komunistyczna Partia Polski
Aktywność pokazują.
53. (-6) Tak dla Polski
O ile jeszcze istnieje.
54. (-7) Polska Partia Narodowa / Stronnictwo Narodowe
Nie było widać aktywności.
Kilka partii, u których również nie było widać aktywności albo niewielką, więc konsekwentnie:
55. (-3) Unia Polskich Ugrupowań Monarchistycznych
56. (-3) Partia Zielonych Rzeczypospolitej Polskiej
57. (-3) Razem Dla Niepełnosprawnych
58. (-3) Dzielny Tata
59. (-3) Wspólnota
60. (-3) Legion Patriotów
61. (-3) Przedsiębiorcza Rzeczypospolita Polska
62. (-3) Organizacja Narodu Polskiego – Liga Polska
63. (-3) Konfederacja Polski Niepodległej
64. (-2) Porozumienie Polskie
Wyróżniłem je, bo jego przedstawicielka pojawiła się na kongresie RN z wolą współpracy, więc jakaś aktywność jest.
I dalej znowu konsekwentnie:
65. (-4) Europa Wolnych Ojczyzn – Partia Polska / Polskie Porozumienie Przedsiębiorczości i Pracy
66. (-3) Polska Wspólnota Narodowa
67. (-3) Moja Polska
68. (-3) Zjednoczenie Chrześcijańskich Rodzin
69. (-3) Obywatelska Rzeczpospolita Polska
70. (-3) Obrona Narodu Polskiego
71. (-3) Przymierze Ludowo-Narodowe
72. (-2) Stronnictwo Narodowe im. Dmowskiego Romana
Wyróżnienie za nagłośnioną ogólnopolską akcję z naczelnikiem Kaczyńskim :D
73. (-4) Polski Ruch Uwłaszczeniowy
74. (-3) Lepsza Polska
75. (-3) Stronnictwo Patriotyczne Polski i Polonii
76. (-3) Elektorat
77. (-3) Stronnictwo Polska Racja Stanu
78. (-3) Partia Emerytów Rencistów Rzeczypospolitej Polskiej
79. (-3) Polski Ruch Monarchistyczny
80. (N) Godne Życie
Powstało i tyle.
81. (-4) Forum Samorządowe
82. (-4) Partia Rozwoju
83. (-4) Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych i Specjalnej Troski
W porównaniu z zeszłym rokiem żadna partia z rankingu nie wypadła, a pojawiły się 4, z czego 2 zarejestrowane w tym roku (WiS i GŻ). Największy awans (+10) zanotowała UED, jeśli traktować ją, jako tę samą partię, co PD. Jeśli nie, to JN (+7). Najbardziej spadła DB (-11).
Podsumujmy niedawno miniony miesiąc pod tytułem listopad. Działo się sporo na scenie partyjnej.
Partią miesiąca zostaje:
Unia Europejskich Demokratów
Na początku miesiąca działająca jeszcze jako Partia Demokratyczna, która przekształciła się w UED właśnie, zyskując 4 posłów koła Europejscy Demokraci (które jednak nie zmieniło nazwy). Nurt UD/UW/PD/UED nie miał tylu posłów na Sejm od 2001 roku (choć do 2005 miał więcej senatorów, a w latach 2004-2009 nie mniej europosłów, ale i tak stał się najsilniejszy od roku 2009 i to mimo Nowoczesnej i silnego strukturalnie SD). Istotnym nabytkiem ugrupowania jest ikona antypisowskości i zasłużony opozycjonista z czasów PRL Stefan Niesiołowski. Wprawdzie partia nie sprawia wrażenia szczególnie ambitnej (na podstawie aktywności internetowej), ale fakt jest faktem i całkiem możliwe, że za jakiś czas UED bardziej się pokaże i ujawni jakieś konkretne struktury.
Nagrodę dodatkową otrzymuje Platforma Obywatelska. Powołała liczny Gabinet Cieni z "ministrami" i ich zastępcami i widać, że jest to konkretne ciało. Wprawdzie mocno ułomne jest to, że składa się on jedynie z parlamentarzystów (a żaden rząd tak nie wygląda), niemniej to dobry PR-owo ruch sugerujący merytoryczną pracę. Sondażowy bilans PO za listopad także jest raczej dodatni. Na plus można w listopadzie wyróżnić również Polskie Stronnictwo Ludowe (okazały kongres i umocnienie pozycji prezesa oraz szefa rady naczelnej - choć i utrata chyba już na dobre jedynego senatora), Sojusz Lewicy Demokratycznej (pierwsze skrzypce grane na Kongresie Lewicy - zresztą na plus są też inni uczestnicy tego kongresu, którzy się pokazali, jak PPS czy nawet Biało-Czerwoni) czy Nowoczesna (która przejęła posła od PO).
Antypartią miesiąca zostaje:
Solidarna Polska
Chciałem "wyróżnić" w ten sposób PiS, ale co złego ta partia robiła (przy czym jej sondaże były raczej pozytywne), to SolPol z pewnością szczerze popierała (z populistyczną ustawą o wieku emerytalnym na czele). Natomiast sporym ciosem wizerunkowym w tę partię były doniesienia o jajach z finansowaniem tej partii, w związku z czym jej policy byli niezwykle łatwo stawiani w idiotycznej sytuacji przez dziennikarzy. Ponadto chęć niebycia w tej partii zgłosił (składając wniosek o przyjęcie do PiS) jeden z jej najbardziej znanych działaczy, szef jej dawnego klubu parlamentarnego Arkadiusz Mularczyk.
Przy okazji można przypomnieć, że 1 grudnia minęła 5. rocznica wykluczenia z PiS parlamentarzystów należących do tegoż klubu. Na początku zeszłej kadencji byli oni członkami PiS i klubu SP, a teraz mamy odwrotną sytuację - członkowie SP są w klubie PiS.
Podsumowanie zmian:
Poseł Marek Sowa przeszedł z PO do klubu Nowoczesnej, a senator Józef Zając z klubu PSL do klubu PiS. Przy okazji przekształcenia PD w UED, I wiceprzewodniczącym tej partii został Jacek Protasiewicz. Nie mówię o mniej znaczących zmianach we władzach (zresztą na stronie do tej pory jest tylko skład zarządu, choć chyba trzy najbardziej "ekspozycyjne" osoby zasiadają w radzie politycznej). Miesiąc temu pisałem o zmianach we władzach KNP - Piotr Najzer jak się okazało nie był IV wiceprezesem już od kilku miesięcy. Wówczas zastąpiła go Beata Kopacka, a niedawno funkcję tę objął Łukasz Belter. II wiceprezesem został Stanisław Żółtek. Jeszcze może na zasadzie ciekawostkowej (bo nie dotyczy to najwyższych funkcji partyjnych) można zauważyć, że z jakichkolwiek władz LPR zniknął Antoni Sosnowski, który zasiadał w jej zarządzie (jako jeden z trzech byłych posłów obok W. Bałażaka i M. Giertycha).
UZUPEŁNIENIE DO PODSUMOWANIA
W listopadzie została też zarejestrowana partia Wolni i Solidarni, posiadająca trzech posłów (w kole o tej nazwie). Mamy więc już w Sejmie 12 partii:
4 z własnymi klubami
2 z własnymi kołami
2 w klubie PiS (choć liczniejsze niż te, które mają koła)
4 mające po jednym pośle (2 w klubie Kukiz'15 i 2 wśród niezrzeszonych)
12 listopada powstała Unia Europejskich Demokratów, do czego doszło w wyniku przekształcenia Partii Demokratycznej – demokraci.pl poprzez poszerzenie jej o środowisko stowarzyszenia Europejscy Demokraci. UED to ugrupowanie centrowo-socjalliberalne. Z jednej strony posiada niewątpliwie skrzydło chadeckie (Stefan Niesiołowski czy Michał Kamiński, no i końcu odwołuje się do ewidentnego chadeka, jakim był Tadeusz Mazowiecki, a kongres rozpoczął się przemówieniem chadeckiego z krwi i kości Lecha Wałęsy), a z drugiej strony otwarte też oczywiście na stronę lewą. Pisano o rozmowach o współpracy z Domem Wszystkich Polska i Biało-Czerwonymi, na kongresie gościł lider Wolności i Równości, a list przysłał Aleksander Kwaśniewski. Pamiętamy zresztą udział PD w różnych koalicjach z udziałem lewicy, start samej Elżbiety Bińczyckiej wprost z listy SLD, a także niedawne przewodniczenie partii przez Andrzeja Celińskiego (niegdyś jednego z liderów SLD i SDPL), za którego zresztą PD wyraziła gotowość do akcesu do Twojego Ruchu (którym na szczęście dla siebie ostatecznie się nie splamiła). Na pewno jest to więc ugrupowanie o szerszych skrzydłach (i to z chyba obydwu stron) niż Nowoczesna. Ta wydaje się być oczywistym partnerem dla UED – wszak jest w niej sporo byłych pedeków. Najbliższy partner Unii to oczywiście Stronnictwo Demokratyczne. W bieżącym wpisie skupimy się na podsumowaniu działalności Partii Demokratycznej, która jako taka zakończyła przecież działalność.
PD była trzecim i najdłużej istniejącym wcieleniem powołanej 2 grudnia 1990 formacji. Unia Demokratyczna istniała do kwietnia 1994, kiedy poprzez połączenie z Kongresem Liberalno-Demokratycznym utworzyła Unię Wolności. UW istniała 11 lat i 2 tygodnie – wówczas (7 maja 2005) przekształciła się w PD, która istniała 11 i pół roku (+5 dni). Fazy działalności PD można podzielić na pięć okresów odpowiadającym poszczególnym przewodniczącym.
Władysław Frasyniuk (7 maja 2005 – 4 marca 2006)
Frasyniuk przejął przewodnictwo UW po Bronisławie Geremku, po wyborach w 2001, kiedy UW straciła reprezentację w Sejmie, jednak utrzymała ją w Senacie, a także posiadała niewielką subwencję budżetową. Ewenementem jak na partię wypadłą z Sejmu było samodzielne przekroczenie progu w wyborach do Europarlamentu w 2004, w których UW zdobyła 4 mandaty. W 2005 roku postanowiono przekształcić UW w PD, poszerzając ją o środowiska wywodzące się z lewicy. Czołowym przykładem był tutaj Jerzy Hausner (który został wiceszefem partii), z listy PD w 2005 startował też ówczesny premier Marek Belka. Wbrew przymiarkom nie poszerzono ugrupowania o środowiska prawicowe, jak wprost postAWSowskie Partia Centrum i Inicjatywa dla Polski (choć znaczna część tej drugiej z list PD w 2005 startowała). Pewnie ze względu na antykonserwatywne poglądy lidera. Do PD nie przystąpili więc działacze prawego skrzydła, m.in. Bogdan Borusewicz. Znalazł się w niej jednak mimo wszystko Tadeusz Mazowiecki, choć z powodu lewoskrętu partii Frasyniuka, opuścił UW już w 2002. Początkowo PD liczyła ponoć 13 tys. członków – o 5 tysięcy więcej niż w końcowej fazie UW. Posiadała posła Hausnera, de facto premiera Belkę, koło senackie (Krystyna Bochenek, Olga Krzyżanowska, Dorota Simonides, Klemens Ścierski i Andrzej Wielowieyski) oraz eurodeputowanych (Bronisław Geremek, Jan Kułakowski, Janusz Onyszkiewicz i Grażyna Staniszewska). Po wyborach w 2005 straciła parlamentarzystów oraz subwencję budżetową – zdobyła 2,45% głosów. Choć mogło się wydawać, że przy prawicowej (szykującej się do koalicji z PiS) PO i skompromitowanej lewicy ma szanse na lepszy wynik, zresztą sondaże były początkowo dobre. Zupełną porażką okazała się również kandydatka na prezydenta Henryka Bochniarz, która uzyskała 1,26% głosów. Ale przynajmniej był kandydat, a nie tak jak w przypadku UW w roku 2000. Były to, jak się okazało, jedyne wybory do Sejmu i na prezydenta, w których PD wystartowała samodzielnie.
Janusz Onyszkiewicz (4 marca 2006 – 10 stycznia 2009)
Znany polityk starał się odbudować pozycję PD, wręcz za wszelką cenę. W żadnej mierze nie posiadając lewicowych poglądów, po nieudanej próbie porozumienia z Platformą Obywatelską zawarł koalicję Lewica i Demokraci – z lewicowymi Sojuszem Lewicy Demokratycznej, Socjaldemokracją Polską i Unią Pracy. W wyniku tego odeszło sporo działaczy – m.in. Henryk Wujec i Andrzej Potocki, powstało też rozłamowe stowarzyszenie Forum Liberalne, a współpracę z PD porzuciła młodzieżówka Młode Centrum (zastąpiła ją efemeryczna oranżada.org). Część działaczy przeszła rzecz jasna do PO (wówczas już antypisowskiej, choć nadal będącej po prawej stronie). LiD sprawdził się jednak w wyborach samorządowych i wystartował również w 2007 do parlamentu (kandydatem z rekomendacji PD był m.in. ówczesny senator Robert Smoktunowicz, ubiegający się o reelekcję po opuszczeniu PO). PD wprowadziła dzięki temu 3 posłów (Marian Filar, Bogdan Lis i Jan Widacki), odzyskała też niewielkie pieniądze z budżetu państwa. Zachowała jednak centrowy charakter, w wyniku czego kierujący SLD Wojciech Olejniczak odciął się od PD, co skutkowało odejściem jej parlamentarzystów i powołaniem Demokratycznego Koła Poselskiego. Kontynuowano jednak współpracę z SDPL. Latem 2008 zginął europoseł Geremek, którego w PE zastąpił Andrzej Wielowieyski.
Brygida Kuźniak (10 stycznia 2009 – 21 stycznia 2012)
Najmniej znany i, jak się okazało, najbardziej nieudany przewodniczący partii. Objęcie przez nią przewodnictwa zbiegło się z przejęciem Stronnictwa Demokratycznego przez europosła Pawła Piskorskiego, który postanowił pobudzić je do życia. Jednak nowa szefowa PD mogła od razu przystąpić do współpracy, a tymczasem postanowiła trzymać kurs na lewo i nadal ściśle współpracować z SDPL. Pod koniec kadencji Europarlamentu z PD związał się deputowany Marek Czarnecki (wcześniej związany z Samoobroną i prawicą). PD, startując do PE w koalicji Porozumienie dla Przyszłości – CentroLewica (z SDPL i Zielonymi, nieformalnie także z SD i Unią Lewicy), nie utrzymała reprezentacji deputowanych. Kontynuowała jednak sojusz z SDPL, a nie z SD, w wyniku czego partia nadal uszczuplała się na rzecz ugrupowania Pawła Piskorskiego. PD opuściła cała trójka posłów, a także m.in. Krzysztof Pusz. Kolejna czara goryczy przelała się w grudniu 2009, kiedy w konkurencji do związanego z SD Andrzeja Olechowskiego PD wspólnie z SDPL wystawiła polityka tej drugiej partii, Tomasza Nałęcza. Po tym fakcie z PD odszedł sam Frasyniuk, który popierał Olechowskiego. Po katastrofie smoleńskiej i rezygnacji Nałęcza PD zrobiła jednak woltę i poparła... bardziej prawicowego niż Olechowski Bronisława Komorowskiego z PO. Za to niektórzy działacze partii objęli stanowiska w jego otoczeniu. W wyborach samorządowych natomiast PD nie zaistniała praktycznie w ogóle. Być może mogła zaistnieć u boku Janusza Palikota, który budował wówczas swoją partię, jednak ostatecznie się na to nie zdecydowano i w wyborach parlamentarnych w 2011 PD praktycznie nie zaistniała, ponownie tracąc subwencję. Powołała komitet do Senatu, jednak jej dwoje kandydatów zajęło ostatnie miejsca. Do Sejmu wystartowało zaledwie 5 osób z PD, zresztą z trzech różnych list... Po cichu do PD wstąpił wówczas kończący kadencję ówczesny poseł.
Andrzej Celiński (21 stycznia 2012 – 28 listopada 2015)
To właśnie ów poseł, który już jako pozaparlamentarny polityk objął przewodnictwo w partii i zapowiedział "nowe otwarcie". Gdy przejmował ugrupowanie, już wówczas należało do niego ledwie kilkuset działaczy. Za jego sprawą PD wreszcie wróciła do mediów, jednak wyłącznie jako partia, której Celiński był przewodniczącym (kwestia przedstawiania go i wymieniania nazwy). Choć przyszły i konkretne działania – paradoksalnie to za tego lewicowca wreszcie nawiązano bliższe kontakty z SD, np. poprzez internetowy tygodnik "Liberałowie i Demokraci" (odwrotność więc notabene Onyszkiewicza, który jako nielewicowiec zawarł koalicję z lewicą). Obie partie weszły też w 2013 roku w koalicję Europa Plus – a więc także sojusz z Palikotem, choć się odwlekł, to nie uciekł. PD miała nawet współtworzyć Twój Ruch, jednak ostatecznie do tego nie doszło i wydaje się, że słusznie. Koalicja Europa Plus (początkowo z przewagą podmiotów lewicowych, jednak ostatecznie wystartowała jako sojusz TR-PD-SD-DWP) nie weszła do Europarlamentu i przestała istnieć. Wybory samorządowe zostały przez PD praktycznie odpuszczone (członkowie startowali w sposób rozproszony), podobnie prezydenckie (jednak zdecydowano się na jedyne wówczas sensowne rozwiązanie, czyli ponowne poparcie Komorowskiego). Celiński miał ambitne plany wystawienia przez PD własnych list w wyborach w 2015, jednak guzik z tego wyszedł. Ponieważ powstała Nowoczesna, nie było po co jednak PD startować. Start z list .N byłby zupełnie naturalny, jednak nie dało rady pogodzić "świeżościowych" planów liberała Ryszarda Petru z lewicującym Celińskim, stojącym na czele ogranej partii. Sam Celiński wystartował z komitetu PD do Senatu, a dwoje działaczy z list Zjednoczonej Lewicy do Sejmu. Efekt żaden, przewodniczącego odwołano (później Celiński wystąpił z partii).
Elżbieta Bińczycka (28 listopada 2015 – 12 listopada 2016)
Podobnie jak Kuźniak, mało znana i odchylona raczej w lewo kobieta z Krakowa. Naprędce, jako dotychczasowa wiceprzewodnicząca, zastąpiła odwołanego Celińskiego. Wydawało się, że partia stanie się jeszcze słabsza niż dotychczas, a jednak stało się inaczej. Nawiązano kontakty z Komitetem Obrony Demokracji (wszak jego lider Mateusz Kijowski to były działacz ROAD, także odwołujący się do Tadeusza Mazowieckiego), a do partii wrócił nieżyjący już były skarbnik UW Marek Chimiak, który rozkręcił działające przy PD kluby dyskusyjne im. Mazowieckiego. Bińczycka stanęła ponadto na czele komitetu koordynacyjnego koalicji politycznej skupionej wokół KOD (choć znalazły się w niej dużo większe partie, jak Nowoczesna, PSL czy SLD). Połączenie się ze środowiskiem byłych posłów PO i utworzenie UED też było najsensowniejszą rzeczą, którą można było zrobić. Nawet gdyby rzeczeni po prostu wstąpili do PD i nie zmieniłaby ona nazwy, mało kto zwróciłby uwagę na ten fakt. Ale skoro już niegdyś popełniono przekształcenie Unię Wolności w Partię Demokratyczną, to kolejne przekształcenie na pewno partii nie zaszkodzi.
Stan i miejsce UED
UED będzie partią słabszą niż była PD do roku 2009, jednak silniejszą niż PD po 2010 roku. Samodzielnie nie ma czego w wyborach szukać, jednak wspólny start z Nowoczesną (a może i z PO) wydaje się oczywisty. Na scenie politycznej UED lokuje się minimalnie bardziej na prawo niż PD (przynajmniej dopóki nie weszły doń żadne środowiska lewicowe), jednak nawet trudno stwierdzić, czy jest generalnie na prawo, czy na lewo od Nowoczesnej i SD.
Partie byłych działaczy
Najbardziej znani działacze PD, którzy na pewno należą do UED, to Janusz Onyszkiewicz, Andrzej Wielowieyski, Elżbieta Bińczycka czy Ewa Hołuszko. A teraz wymieńmy innych byłych czołowych działaczy PD, którzy obecnie funkcjonują w innych partiach.
Platforma Obywatelska: Marcin Święcicki, Marcin Zawiła, Robert Kropiwnicki, Miron Sycz, Marek Zieliński, Piotr Borys, Zenon Durka, Janusz Cichoń, Julian Osiecki
Nowoczesna: Katarzyna Lubnauer, Jerzy Meysztowicz, Jerzy Wierchowicz, Mirosław Suchoń /Kamila Gasiuk poparła powstanie PD, ale chyba nie wstępowała, podobnie jak gensek młodzieżówki PD Adam Szłapka czy działająca w niej Monika Rosa/
Stronnictwo Demokratyczne: Bogdan Lis, Andrzej Potocki, Krzysztof Pusz /Marian Filar chyba już nie, prędzej Bartłomiej Nowotarski/
Twój Ruch: Andrzej Lewandowski, Małgorzata Gryniewicz
/do Polski Razem trafił związany z PD jako bezpartyjny europoseł Marek Czarnecki (może jeszcze w niej jest), poparł ją też w 2014 lider listy PD w 2005 Antoni Piechniczek (był też senatorem PO), omal nie trafił do niej Piotr Borys/